به گزارش اختصاصی خبرنگار رصد بورس، فهیمه ساجدی امنیت غذایی در جهان امروز به چالشی فراتر از مرزهای اقتصادی تبدیل شده، به همین دلیل تأمین مالی پایدار به‌عنوان ستون اصلی این امنیت شناخته می‌شود. وابستگی کشورها به منابع خارجی، محدودیت منابع طبیعی و تغییرات اقلیمی، موجب شده است تا هر تصمیم اقتصادی و هر سازوکار مالی، نقشی تعیین‌کننده در حفظ استقلال غذایی کشورها ایفا کند.
در همین راستا، بانک کشاورزی به‌عنوان بازوی مالی اصلی بخش کشاورزی کشور، روز سه‌شنبه 22 مهر 1404 در مرکز همایش‌های صدا و سیما، میزبان همایشی ملی با عنوان «نقش تأمین مالی پایدار در امنیت غذایی» بود؛ همایشی که با حضور وزیر جهاد کشاورزی، معاون رئیس‌جمهور، اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام، مدیران بانک کشاورزی و رؤسای سازمان‌های تخصصی برگزار شد و به بررسی چالش‌ها، راهکارها و سیاست‌های نوین برای پایداری امنیت غذایی کشور پرداخت.
امنیت غذایی، مسأله‌ای تعطیل‌ناپذیر و راهبردی
غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی، در این همایش با تأکید بر اهمیت استراتژیک خودکفایی در تولید محصولات اساسی گفت: «امنیت غذایی تعطیل‌بردار نیست و هیچ کشوری نمی‌تواند آن را به آینده موکول کند.»
وی با اشاره به تحولات جهانی پس از جنگ اوکراین افزود: «مفاهیم پیشین از وفور مواد غذایی دیگر معتبر نیستند و امروز امنیت غذایی به ابزاری سیاسی و حتی سلاحی خطرناک در روابط بین‌الملل تبدیل شده است؛ همان‌گونه که در ماه‌های اخیر در غزه شاهد استفاده از گرسنگی به‌عنوان سلاحی علیه مردم بی‌دفاع بوده‌ایم.»
وزیر جهاد کشاورزی تأکید کرد: «برای دستیابی به امنیت غذایی پایدار، باید از ظرفیت علم، فناوری و سرمایه‌گذاری حداکثر بهره را برد. منابع آبی و خاکی ما محدود است و عبور از این چالش‌ها تنها از مسیر دانش و افزایش بهره‌وری ممکن می‌شود.»
او خاطرنشان کرد: «تأمین مالی در این مسیر نقش کلیدی دارد. طبق برنامه‌های توسعه باید 15 درصد منابع بانکی به بخش کشاورزی اختصاص یابد، اما تاکنون این هدف محقق نشده است.»
نوری قزلجه با اشاره به نمونه‌های موفق داخلی، افزود: «کشاورزان ایرانی نشان داده‌اند که با وجود همه دشواری‌ها می‌توانند به خودکفایی برسند. در گذشته واردکننده لبنیات بودیم، اما امروز مواد اولیه برخی برندهای جهانی از ایران تأمین می‌شود. همچنین در صنعت طیور، ضریب تبدیل خوراک از 2/5 به حدود 1/4 کاهش یافته که نشان‌دهنده رشد چشمگیر بهره‌وری است.»
او ادامه داد: «اکنون سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی، به‌ویژه در گلخانه‌های های‌تک، جذاب شده است و بازگشت سرمایه در کمتر از سه سال اتفاق می‌افتد. با وجود شرایط سخت اقتصادی، صادرات بخش کشاورزی در سال گذشته 32 درصد رشد داشته و تراز تجاری این بخش از منفی 11 به منفی 8 میلیارد دلار رسیده است.»
وزیر جهاد کشاورزی در پایان سخنان خود بر لزوم اجماع ملی برای امنیت غذایی تأکید کرد و گفت: «وزارت جهاد کشاورزی در سال سرمایه‌گذاری، رفع موانع سرمایه‌گذاری را در اولویت قرار داده و در تلاش است با همکاری نظام بانکی، دانشگاه‌ها و بخش خصوصی، مسیر رشد پایدار و ارتقای امنیت غذایی کشور را هموار کند.»
صندوق مشترک تأمین مالی کشاورزی؛ گامی نو در مسیر سرمایه‌گذاری پایدار
در ادامه همایش، عبدالکریم حسین‌زاده، معاون توسعه روستایی رئیس‌جمهور، از طرح ایجاد صندوق مشترک تأمین مالی کشاورزی خبر داد و گفت: «دولت آمادگی دارد با همکاری بانک کشاورزی و بخش خصوصی، صندوقی مشترک برای حمایت از کشاورزی پایدار و توسعه روستاها ایجاد کند.»
او با بیان اینکه «سرمایه‌گذاری مورد نیاز برای تأمین امنیت غذایی تا سال 2030 حدود 26 تریلیون دلار برآورد شده است»، افزود: «در حالی که سهم تأمین مالی سبز در جهان کمتر از 3 درصد است، 25 درصد انتشار گازهای گلخانه‌ای از حوزه کشاورزی و غذا ناشی می‌شود. بنابراین، طراحی نظام مالی پایدار برای کشاورزی ضرورتی انکارناپذیر است.»
معاون رئیس‌جمهور تأکید کرد: «بانک کشاورزی ظرفیت آن را دارد که پرچم‌دار بازآفرینی نظام سرمایه‌گذاری در روستاها باشد. این بانک باید از یک نهاد صرفاً وام‌دهنده فراتر رود و به بانکی تبدیل شود که زندگی می‌آفریند.»
حسین‌زاده با اشاره به نقش زنان در توسعه مالی پایدار گفت: «سهم زنان از منابع مالی جهانی تنها 10 تا 20 درصد است و این شکاف موجب افزایش چهاربرابری فاصله اقتصادی میان آنان و مردان شده است. با اجرای سیاست‌های مالی پایدار، می‌توان این نابرابری را کاهش داد.»
او افزود: «میلیون‌ها ایرانی خارج از کشور، میلیاردها دلار سرمایه دارند. اگر ریسک‌ها کاهش یافته و امنیت سرمایه‌گذاری تضمین شود، می‌توان این منابع را برای توسعه کشاورزی و امنیت غذایی کشور به‌کار گرفت.»
معاون رئیس‌جمهور در پایان تصریح کرد: «عدالت قضایی بدون عدالت مالی محقق نمی‌شود. بانک کشاورزی و سایر نهادهای مالی باید الگوهایی طراحی کنند که با بهره‌گیری از ظرفیت زنان، جوانان و تعاونی‌ها، عدالت مالی و اجتماعی را در کشور گسترش دهند.»
نقش بانک کشاورزی در بازآفرینی الگوی تأمین مالی هوشمند
در بخش دیگری از همایش، وهب متقی‌نیا، مدیرعامل بانک کشاورزی، با تأکید بر ضرورت بازنگری در نظام تأمین مالی گفت: «امنیت غذایی دیگر فقط یک مفهوم اقتصادی نیست؛ بلکه با استقلال ملی و تاب‌آوری جامعه گره خورده است. پایداری این امنیت در گرو آن است که نظام مالی کشور از مزرعه تا سفره را با جریان سرمایه، دانش و فناوری پیوند دهد.»
وی افزود: «بانک کشاورزی تلاش دارد با نقش‌آفرینی در سطح کلان، ارتباط میان سیاست‌گذاری، اجرا و فناوری را به شکلی هماهنگ سامان دهد. این همایش بر دو محور بنیادین استوار است؛ نخست، همگرایی نهادی میان نهادهای حاکمیتی، بانکی، علمی و خصوصی؛ دوم، تقویت هم‌افزایی برای هدایت منابع مالی به سمت تولید پایدار و فناورانه.»
متقی‌نیا با اشاره به نقش فناوری‌های نوین مالی و فین‌تک‌ها اظهار داشت: «بانک کشاورزی با همکاری دانشگاه‌ها، استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان، مسیر گذار از بانکداری سنتی به بانکداری پلتفرمی و هوشمند را آغاز کرده است. داده‌های هوشمند، اعتبارسنجی دیجیتال و پلتفرم‌های اکوسیستمی کشاورزی، ابزارهایی هستند که آینده تأمین مالی را متحول خواهند کرد.»
او ادامه داد: «هدف ما صرفاً گفت‌وگو نیست؛ در پایان این همایش، کارگروهی برای پیگیری و اجرایی‌سازی پیشنهادهای مطرح‌شده تشکیل خواهد شد تا نتایج همایش در سطح سیاست‌گذاری و عمل به‌طور مستمر دنبال شود.»
مدیرعامل بانک کشاورزی تصریح کرد: «با تقویت مشارکت با استارت‌آپ‌ها، توسعه فین‌تک‌ها و همکاری میان نهادهای مالی، می‌توان جریان تازه‌ای از سرمایه‌گذاری سبز و هوشمند را در کشور ایجاد کرد؛ جریانی که به جای تمرکز بر وام‌دهی سنتی، بر ایجاد ارزش در زنجیره تولید غذا استوار باشد.»
وی در پایان گفت: «بانک کشاورزی با تمام ظرفیت‌های مالی، فنی و دانشی خود آماده است تا در کنار تمامی نهادها و بازیگران این عرصه، نقشی فعال و سازنده در تحقق چشم‌انداز امنیت غذایی کشور ایفا کند.»
زنان روستایی و تعاونی‌ها؛ پیشران‌های نوین امنیت غذایی
در ادامه، علی آقامحمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز بر اهمیت ویژه امنیت غذایی در شرایط پرتنش جهانی تأکید کرد و گفت: «در آینده خطرات جنگ در جهان بیشتر خواهد شد و در چنین شرایطی، امنیت غذایی باید جایگاهی هم‌تراز امنیت دفاعی داشته باشد.»
او افزود: «بانک کشاورزی باید با تمام نهادهای اجرایی و بخش خصوصی برای تأمین مالی کشاورزی همکاری کند. پرداخت به‌موقع پول کشاورزان، توسعه کشت قراردادی و استفاده از سیستم‌های هوشمند مالی، از الزامات امنیت غذایی پایدار است.»
آقامحمدی همچنین به چالش‌های زیست‌محیطی اشاره کرد و گفت: «اکنون بیشتر سدهای کشور از خاک کشاورزی پر شده‌اند؛ این یعنی ما درگیر فرسایش خاک گسترده‌ای هستیم. برای مقابله با این بحران، باید از شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوری‌های نو استفاده کنیم.»
در ادامه برنامه، غلامرضا گل‌محمدی رئیس سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، از شکل‌گیری 175 تعاونی زنان روستایی و عشایری خبر داد و گفت: «بیش از 12 هزار زن روستایی به‌عنوان تسهیل‌گر فعال هستند و حدود 4500 صندوق خرد زنان در سراسر کشور شکل گرفته است. این صندوق‌ها نقشی حیاتی در تقویت اشتغال، جلوگیری از مهاجرت و تحقق امنیت غذایی دارند.»
وی تصریح کرد: «برنامه ما افزایش سرمایه زنان روستایی و عشایری و توسعه صندوق‌های خرد است. در سال گذشته 32 زنجیره ارزش کسب‌وکار زنان تدوین و اجرایی شد و امسال این تعداد به 110 زنجیره خواهد رسید.»
گل‌محمدی بر لزوم اجرای مصوبه الگوی کشت ملی تأکید کرد و گفت: «اجرای کامل الگوی کشت تنها با مشارکت مردم، دهیاری‌ها، زنان روستایی و بسیج امکان‌پذیر است. وزارت جهاد کشاورزی به‌تنهایی نمی‌تواند این طرح را به سرانجام برساند.»
حرکت به‌سوی نظام مالی پایدار برای امنیت غذایی
همایش ملی «نقش تأمین مالی پایدار در امنیت غذایی» نقطه عطفی در نگاه توسعه‌گرایانه به کشاورزی ایران بود. در این همایش، تأکید بر سرمایه‌گذاری پایدار، توسعه فناوری‌های مالی، توانمندسازی زنان روستایی و هم‌افزایی میان دولت، بانک‌ها و بخش خصوصی، به‌عنوان ارکان اصلی آینده کشاورزی کشور مطرح شد.
در این میان، بانک کشاورزی نه‌تنها به‌عنوان حامی مالی بخش کشاورزی، بلکه به‌عنوان نهاد راهبردی برای طراحی و اجرای نظام تأمین مالی پایدار معرفی شد؛ نهادی که می‌خواهد با اتکا به دانش، فناوری و همکاری ملی، مسیر تحقق امنیت غذایی پایدار را برای ایران هموار کند.
0 دیدگاه