با نزدیک شدن به پایان سال، یکی از موارد مهم برای کارمندان، کارگران و صاحبان کسب و کار پرداخت عیدی و سنوات است.
این پرداخت‌ها بر اساس پایه حقوق تعیین و انجام می‌شوند.
در پایان سال، واحد حسابداری سازمان‌ها معمولا پرکارتر از همیشه است و حسابداران در این زمان بیشتر از همیشه از نرم‌افزارهای مالی و حسابداری استفاده می‌کنند.
اما قانون وزارت کار درباره سنوات چه می‌گوید؟
بررسی قانون وزارت کار: موقعیت سنوات کجاست؟
تمام کارگاه‌هایی که طبق قانون کار تعریف شده‌اند، موظف‌اند به هر یک از کارگران خود به‌ازای هر سال کار، معادل شصت روز حقوق آخرین دوره را به عنوان عیدی و پاداش پرداخت کنند.
مبلغ پرداختی به‌هیچ‌عنوان نباید از نود روز حداقل حقوق روزانه قانونی بیشتر باشد.
طبق ماده 21 قانون کار، سنوات، مزایای پایان کار، حق سنوات یا مزایای پایان خدمت، معادل یک ماه حقوق آخرین دوره دریافتی کارگران است که کارفرما باید به کارگران پرداخت کند.
سنوات یا مزایای پایان کار باید با پایان یا فسخ قرارداد کار به کارگر پرداخت شود. این مبلغ برای افرادی که کمتر از یک سال کار داشته‌اند، به نسبت مدت کار آن‌ها تعیین می‌شود و کارفرما باید آن را پرداخت کند.
سنوات پایان خدمت یا حق سنوات، یکی از مزایای اجباری است که کارفرما موظف است آن را به کارگر پرداخت کند.
حق سنوات به معنی مبلغی است که کارگر در زمان فراغت از کار، مانند بازنشستگی، از کار افتادن، فوت، استعفا و موارد دیگر، دریافت می‌کند. مقدار آن معادل یک ماه آخرین حقوق ثابت کارگر است.
سنوات خدمت یا پایان کار به چه کسانی تعلق می‌گیرد و مبلغ آن چقدر است؟
سنوات خدمت یا پایان کار کارگران
مطابق ماده 24 قانون کار، کارفرما مکلف است به کارگری که یک سال و یا بیشتر به کار اشتغال داشته، به ازای هر سال کار معادل یک ماه آخرین حقوق را به عنوان مزایای پایان کار به او پرداخت کند.
در مصوبات بعدی، این مزایا به تمام کارگران با سابقه بیشتر یا کمتر از یک سال نیز تعمیم یافته است.
مفاهیم اصلی و عناصر این تعریف به قرار زیر است:
- الف - خاتمه قرارداد
- ب- آخرین حقوق
الف - خاتمه قرارداد
ماده 21 قانون کار روش‌ها و طرق اتمام قرارداد را بازنشستگی، فوت، ازکارافتادگی کلی، اتمام قرارداد و استعفای کارگر تعریف می‌کند.
- استعفای کارگر: در تبصره ماده 21 قانون کار، کارگری که می‌خواهد استعفا بدهد، باید یک ماه قبل از استعفای خود را به صورت کتبی به کارفرما ارائه دهد و پس از اتمام مدت یک ماه، قرارداد کار کارگر به پایان می‌رسد. در این حالت، مزایای پایان کار (سنوات خدمت) به کارگر مستعفی تعلق می‌گیرد.
- ترک کار: طبق توضیحات فوق، ترک کار از اشکال خاتمه قرارداد نبوده و مزایای پایان کار در مورد آن موضوعیت پیدا نمی‌کند. در تعریف ترک کار، یک اصل اساسی وجود دارد و آن نیت کارگر به ترک کار است. در مواردی که کارگری مجبور به ترک کار به دلیل رعایت‌نکردن مقررات قانون کار مانند حقوق معوقه، عدم واریز بیمه و غیره می‌شود، چنین شرایطی ترک کار محسوب نمی‌شوند و کارفرما با تحمیل شرایط فوق‌الذکر باعث انحلال قرارداد شده و کارگر مستحق دریافت مزایای سنوات خدمت یا پایان کار خواهد بود.
- اخراج از کار: اگر کارگر بدون عذر موجه توسط کارفرما اخراج شود و سپس به عنوان نتیجه شکایت، به کار بازگردد و در سابقه کار خود ادامه دهد، این ایام تعلیق به عنوان بخشی از سابقه کار محسوب می‌شود و بر اساس ماده 29 قانون کار، سال‌های خدمت به این مدت در نظر گرفته می‌شود.
اگر پس از اخراج امکان بازگشت به کار وجود نداشته و رابطه کاری قطع شده باشد، کارفرما مکلف است مزایای پایان خدمت را به کارگر پرداخت کند در غیر این صورت موجبات شکایت از کارفرما فراهم می‌شود.
ب- آخرین حقوق
ماده 36 قانون کار تعریف می‌کند که آخرین حقوق از جمع مزد شغل و مزایای ثابت به‌تبع شغل به دست می‌آید.
مزایای ثابت به تبع شغل، مزایایی هستند که به صورت خاص برای هر شغل تعیین شده‌اند، مانند مزایای سختی کار، حق سرپرستی، فوق‌العاده شغل، حق جذب و موارد مشابه.
مزایای رفاهی و انگیزشی مانند کمک هزینه مسکن، خواربار، حق اولاد، پاداش افزایش تولید، جزء آخرین حقوق و مزد مبنا نیستند؛ بنابراین، آخرین حقوق شامل مزد شغل و مزایا به تبع شغل به مدت 30 روز است.
حق سنوات به چه کسانی تعلق نمی‌گیرد؟
در جواب به این سؤال باید توضیح دهیم که سنوات یا همان حق سنوات یکی از مزایای اجباری است که در هر شرایطی کارفرما باید نسبت به پرداخت آن به کارگر اقدام کند.
سنوات با پایان کار و یا فسخ قرارداد کار به کارگر پرداخت می‌شود و این حق حتی به اشخاصی که کمتر از یک سال کارکرد داشته باشند هم به نسبت عملکرد آن‌ها تعلق می‌گیرد.
صحبت‌هایی در این مورد وجود دارد که اگر کارگری کار خود را ترک کند سنوات به وی تعلق نمی‌گیرد؛ درصورتی‌که این‌طور نیست.
نکته جالب‌تر این است که زمانی که در قرارداد شرطی در این مورد قید می‌کنند و رضایت کارگر را مبنی بر عدم دریافت سنوات می‌گیرند نیز اشتباه است.
البته منشا این اشتباه دستورالعملی است که مدتی پیش وزارت کار صادر کرد و در آن قید شده بود که کارگری اگر ترک کار کند کارفرما ملزم به پرداخت سنوات به وی نیست.
این دستورالعمل در حال حاضر باطل شده است و کارفرما ملزم به پرداخت سنوات بر اساس قانون جدید سنوات است.
آیا سنوات به کمتر از یک سال عاید می‌شود؟
به طور معمول، کارکنان تازه‌وارد این سؤال را مطرح می‌کنند که آیا حق سنوات به کمتر از یک سال تعلق می‌گیرد یا آیا آن‌ها حق سنواتی ندارند.
به طور کلی، کارفرما باید حق سنوات را برای هر کارمندی پرداخت کند، بدون توجه به مدت‌زمان کارکرد آن فرد.
محاسبه سنوات
برای محاسبه سنوات یا سنوات پایان خدمت، اولا حقوق پایه فرد در تعداد روزهای کارکرد وی در طول یک سال ضرب شده و نتیجه حاصل شده بر عدد 365، که تعداد روزهای سال است، تقسیم می‌شود.
عدد به دست آمده، میزان سنوات پایان خدمت فرد در سال است.
حال اگر فرد در سال‌های قبل نیز سنوات ذخیره داشته باشد، مبلغ سنوات سال‌های قبل وی نیز محاسبه شده و به مبلغ سنوات سال 1402 افزوده شده و به عنوان سنوات پایان کار فرد پرداخت می‌شود.
در اصل با محاسبه سنوات سال 1402، در واقع حق سنوات پایان خدمت سال 1401 کارگران محاسبه و پرداخت می‌شود.
فرمول محاسبه سنوات سال 1402 کارگران (سال 1401، سال‌های پیشین و پیش رو) به زبان ساده مشاوره حقوقی به صورت زیر است:
سنوات = مجموع روزهای کارکرد * 365 روز / حقوق پایه
لازم به ذکر است که سنوات 1401 و 1400 و سال‌های پیشین و سال‌های پیش رو نیز بر اساس همین فرمول محاسبه شده و خواهد شد.
به عبارت دیگر، فرمول محاسبه پایه سنوات در سال‌های مختلف تغییر نکرده و تا زمانی که بخش‌نامه یا قانون مصوبی ابلاغ نشود، فرمول کلی حق سنوات به همین ترتیب باقی خواهد ماند.
اما بر اساس قانون عیدی و سنوات 1402، برای کارگرانی که در این سال یک سال سابقه کار داشته یا یک سال از دریافت آخرین پایه سنواتی‌شان گذشته باشد، روزانه مبلغ 7 هزار تومان به عنوان پایه سنوات محاسبه می‌شود.
این عدد روی هم در هر ماه نزدیک به 210 هزار تومان می‌شود.
0 دیدگاه