چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی صنایع فولادی

کاربردهای بی‌شمار فولاد در صنایع مختلف غیرقابل انکار است. فولاد پس از نفت خام دومین ماده پر مصرف در کشورهای مختلف جهان می باشد. در سال‌های اخیر رشد مصرف فولاد در کشورهای مختلف به شدت در رشد اقتصادی آن‌‎ها موثر بوده است. تا جایی که گفته می‌شود هر ۱% رشد مصرف فولاد در یک کشور، معادل رشد اقتصادی ۰.۸۵% آن کشور باشد.
چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی صنایع فولادی

به گزارش رصد بورس،  بیشتر از 95% تولید فلزات اساسی در جهان مربوط به فولاد و آلیاژهای فولادی بوده و مصرف فلزات دیگری مثل، آلومینیوم، سرب، روی و … کمتر از 5% می‌باشد! پیش‌بینی می‌شود که در سال‌های آتی نیز روند رو به رشد تولید و مصرف فولاد به خصوص در اقتصادهای در حال توسعه ادامه‌دار باشد.

ایران، به دلیل داشتن منابع بسیار انرژی، ذخیره سنگ آهن و عوامل دیگر نسبت به بسیاری از کشور های دیگر چون آلمان،کره جنوبی، ترکیه و ژاپن پیشرفت بسیاری در صنعت فولاد داشته است اما با توجه به برخی مشکلات هنوز به جایگاه شایسته خود در تولید فولاد نرسیده که از مهمترین دلایل آن میتوان به تحریم ها و نامتوازن بودن زنجیره تولید فولاد اشاره نمود. ایران با رتبه دهم دارای ذخایر فراوان سنگ آهن بوده و رتبه دوم در ذخایر گاز طبیعی را نیز داراست.

دیگران چه می خوانند:

صنایعی نظیر ساختمان‌ و انبوه‌سازی، خودروسازی، تولید قطعات، لوازم خانگی و … از فولاد به عنوان مواد اولیه خود استفاده می‌کنند. در سال‌های گذشته میزان تولید و مصرف فولاد خام در جهان به صورت چشمگیری افزایش یافته است.

انجمن جهانی فولاد گزارش داد: مجموع تولید جهانی فولاد خام طی سال 2021 میلادی 6/ 3 درصد افزایش یافت. به نقل از انجمن جهانی فولادWorld Steel Association، فولادسازان جهان از ابتدای ژانویه تا پایان دسامبر2021، یک میلیارد و 911 میلیون و 900 هزار تن فولاد خام تولید کردند که حاکی از رشد 6/ 3 درصدی نسبت به سال 2020 است. همچنین 64 کشور فولادساز جهان طی دسامبر 2021‌، 158 میلیون و 700 هزار تن فولاد خام تولید کردند که نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش3 درصدی نشان می‌دهد.

طی سال 2021 ، ایران در مجموع28میلیون و500 هزار تن فولاد خام تولید کرد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ‌، 8/ 1 درصد کاهش یافت.  این در حالی است که تولید فولاد خام ایران در دسامبر سال گذشته با1/ 15 درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال گذشته به 2میلیون و 800 هزار تن رسید.

از ابتدای ژانویه تا پایان دسامبر2021‌، چین با تولید یک میلیارد و 32 میلیون و 800 هزار تن (افت3درصدی نسبت به سال 2020) در رتبه نخست تولید این محصول در جهان ایستاد. پس از آن، هند با تولید 118میلیون و100 هزار تن فولاد خام (رشد8/ 17 درصدی)، ژاپن باتولید 96 میلیون و 300 هزار تن (رشد8/ 15درصدی)، آمریکا با تولید 86 میلیون تن (رشد 3/ 18درصدی) و روسیه با تولید76میلیون تن (رشد1/ 6درصدی) در رتبه‌های دوم تا پنجم جای گرفتند.

همچنین کره جنوبی با تولید70 میلیون و600 هزار تن فولاد خام (افزایش 2/ 5 درصدی)، ترکیه با تولید 40 میلیون و 400 هزار تن (افزایش7/ 12 درصدی)، آلمان با تولید 40میلیون و 100 هزار تن (افزایش3/ 12 درصدی)، برزیل با تولید 36 میلیون تن (افزایش 7/ 14 درصدی) و ایران با تولید 28 میلیون و 500 هزار تن (افت 8/ 1 درصدی) در رتبه‌های ششم تا دهم جهان ایستادند.

طبق گزارش پارلمان اروپا سه اثر جنگ اوکراین بر بخش صنعت، معدن و تجارت جهان به ترتیب؛ اختلال در عرضه جهانی، دامن زدن به فشار بیشتر قیمت کالاها و تشدید عدم‌اطمینان خواهد بود که خود را در قالب گرانی کالاها، کمبود مواداولیه و تورم تولید به نمایش خواهد گذاشت. اروپایی‌‌‌‌‌‌‌ها که بدترین ضربه را از این تنش نظامی دیده‌‌‌‌‌‌‌اند، در جلسه‌‌‌‌‌‌‌ای که هجدهم می‌2022 (28 اردیبهشت1401) در محل اتحادیه اروپا در بروکسل برگزار کردند، سیاستی سه‌‌‌‌‌‌‌بعدی را برای مهار تنش‌ها در پیش گرفته‌‌‌‌‌‌‌اند.

متنوع‌‌‌‌‌‌‌سازی تامین‌‌‌‌‌‌‌کنندگان انرژی و فولاد، تاکید بر اقدامات امدادی کوتاه‌‌‌‌‌‌‌مدت برای کاستن از حجم تنش در کنار تغییر مسیر انرژی به سمت هیدروژن سه مسیری به‌شمار می‌رود که قرار است بحران‌های قاره‌سبز در دو بازار فلزات اساسی و انرژی را کمرنگ کند. از منظر انرژی بعد از صنایع اتحادیه اروپا (آلمان، ایتالیا و هلند) که بیشترین وابستگی را به نفت و فولاد روسیه دارند، کشورهایی نظیر چین، ترکیه و برخی از مناطق دیگر شرق آسیا هستند که از ناحیه جنگ اوکراین و تبعات آن با چالش‌‌‌‌‌‌‌هایی مواجه می‌شوند.

امروزه یکی از تاثیر گذارترین دلایل پیشرفت و توسعه یک کشور، تولید و مصرف فولاد است. وجود صنعت فولاد در کشور بر توسعه، اشتغال زایی، تجارت، اقتصاد، آموزش و غیره تاثیر بسزایی دارد. صنعت فولاد به قدری مهم شده است که اقتصاد حال حاضر جهان آن را مادر صنایع دانسته و پیشرفت یک کشور را در گرو این صنعت دیده است از این رو در این مقاله به وضعیت فولاد در ایران و معرفی مهمترین صنایع فولادی کشور که نقش اساسی در تولید فولاد دارند میپردازیم.

مديريت صنعت فولاد نيازمند تصميمات آينده نگر و طراحي ظرفيت هاي جديد با تكنولوژي پيشرفته با رويكردي جامع و به هم پيوسته است. 

تولید فولاد ایران در سال‌های گذشته همواره روند افزایشی داشته و نسبت به ده سال گذشته نیز حدود 3 برابر شده است! همچنین صنعت فولاد در ایران توانسته علاوه بر تأمین مصرف داخلی، در بین ده کشور صادرکننده فولاد خام نیز قرار گیرد. بخش فروش داخلی فولاد خام و سایر محصولات فولادی تولید شده در شرکت‌های داخلی عمدتا در بورس کالا انجام می‌شود. علاوه بر تأمین نیاز داخلی، افزایش تولید و فروش صادراتی به جهت تأمین ارز مورد نیاز کشور از محل صادرات غیر نفتی بسیار مورد اهمیت است. لذا پیش‌بینی می‌شود که حمایت‌های ویژه دولتی از این صنعت در آینده نیز ادامه‌دار باشد.

به طور کلی می‌توان گفت که آینده بازار جهانی فولاد را می‎‌توان مثبت ارزیابی کرد. تولیدکنندگان ایرانی فولاد در صورت اتخاذ استراتژی‌های مناسب می‌توانند از ظرفیت‌های موجود در بازارهای داخلی و خارجی و حمایت‌های دولتی استفاده کرده و علاوه‌ بر سودآوری مناسب برای سهامداران، سهم ویژه‌ای در رشد و رونق اقتصادی کشور داشته باشند. پیش‌بینی می‌شود که طی سال‌های آینده روند تولید فولاد ایران همچنان رو به افزایش بوده و تا سال 2025 به بیش از 50 میلیون تن در سال برسد.

کشورهای ASEAN مانندمالزی، سنگاپور، میانمار، تایوان، تایلند، فیلیپین، اندونزی به‌طور کلی کشورهای خاور دور آسیا وارد‌کننده اصلی فولاد ایران هستند. پیش از سال 2017، مقداری از صادرات به بازار اروپا تعلق داشت اما به دلایلی بعد از آن ایران بازار اروپا را از دست داد.

یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر سودآوری شرکت‌های فولادساز و تحلیل بنیادی گروه فولادسازی نحوه قیمت‌گذاری محصولات آن‌هاست. مرجع قیمت گذاری محصولات بسته به بازار فروش می‌تواند متفاوت باشد. در بازارهای صادراتی نرخ محصولات بر اساس قیمت‌های جهانی شمش، بیلت و اسلب محاسبه می‌شود. اما در بازارهای داخلی نرخ فروش محصولات فولادی در بورس کالا و بر اساس قیمت دلار نیمایی محاسبه شده و در میان خریداران رقابت می‌شود. لذا بسته به بازارهای هدف هر شرکت، سرمایه‌گذاران می‌بایست به نحوه قیمت‌گذاری محصولات فولادی توجه ویژه‌ای داشته باشند.

در سال‌های اخیر نیز افزایش نرخ ارز اثر قابل توجهی بر بازارهای مختلف سرمایه‌گذاری علی‌الخصوص بازار سرمایه داشته و منجر به افزایش قابل توجه قیمت سهام در صنایع مختلف شده است. این نوسانات معمولا به دنبال افزایش ریسک‌های سیاسی و بین‌المللی ایجاد شده و به صورت مقطعی باعث جهش نرخ‌های فروش سهام گروه‌های مختلف بازار سرمایه و علی‌الخصوص گروه فلزات اساسی می‌شود.

معمولا شرکت‌های با عمده فروش صادراتی به سرعت نسبت به نوسانات نرخ ارز واکنش نشان داده و قیمت سهام آن‌ها نیز تغییر می‌کند. لذا لازم است سرمایه‌گذاران در اخذ استراتژی‌های خود توجه لازم را به این موارد داشته باشند.

چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی صنایع فولادی

اخبار وبگردی:

آیا این خبر مفید بود؟