به گزارش رصد بورس، اظهارنامه مالیاتی، یک فرم تهیه شده از سوی سازمان امور مالیاتی کشور بوده که مودیان مالیاتی، باید هر ساله، اطلاعات دارایی و درآمد خود را، از طریق آن، به اداره مالیات ارسال کنند. با توجه به اینکه پر کردن اظهارنامه مالیاتی برای کسبه، تجار و همه صاحبان مشاغل اهمیت فراوانی دارد، در این گزارش تلاش داریم به اظهارنامه مالیاتی در سال 1401 و تفاوت اظهارنامه امسال با سال‌های گذشته، مالیات دستگاه‌های کارتخوان در سال 1401 بپردازیم.

اظهارنامه مالیاتی چیست؟

همه اشخاص حقیقی و حقوقی مانند کسبه و صاحبان کسب و کارها و شرکت‌ها موظف هستند که هر سال با ورود به سامانه اظهارنامه الکترونیکی، این فرم مالیاتی را پر کرده و برای اداره مالیات ارسال کنند. نحوه محاسبه مالیاتِ همه مودیان، بر اساس اطلاعات وارد شده در این فرم تعیین می‌شود. فرم اظهارنامه مالیاتی در‌ واقع عملکرد مالی مودیان مالیاتی حقیقی را از یکم فروردین هر سال تا 29 اسفند همان سال (یک سال مالی) مشخص می‌کند. در رابطه با اشخاص حقوقی و شرکت‌ها، سال مالی بر مبنای سال مشخص شده در اساسنامه آن شرکت مشخص می شود.

مالیات ها، به عنوان یکی از مهم ترین منابع درآمدی دولت، به طور کلی، به دو گروه مالیات های مستقیم و مالیات های غیر مستقیم، تقسیم بندی می شود . مالیات های مستقیم نیز دارای زیرمجموعه های متعددی بوده که یکی از انواع آن، مالیات بر درآمد است. در این نوع از مالیات، مودیان مالیاتی باید در پایان هر سال مالی، با ثبت نام و ارسال اظهارنامه مالیاتی، اطلاعات مربوط به میزان درآمد ، سود ، زیان و هزینه های خود را برای سازمان امور مالیاتی کشور ارسال نمایند.

اصولا، میزان مالیات مودیان، براساس این اظهار نامه های مالیاتی ، تعیین شده، مگر آنکه خلاف واقع بودن اظهارات مودیان مالیاتی برای سازمان امور مالیاتی کشور، احراز گردد. با توجه به اینکه نحوه ثبت و مهلت ثبت نام اظهارنامه مالیاتی، دارای ترتیب خاصی بوده، لازم است تا مودیان مالیاتی، با نحوه تکمیل و ثبت اظهارنامه مالیاتی و نکات مربوط به آن، آشنا شوند.

اظهارنامه مالیاتی ارزش افزوده 1401

یکی از انواع مالیات های غیر مستقیم ، مالیات بر ارزش افزوده می باشد که ضوابط مربوط به آن ، در قانون مالیات بر ارزش افزوده ، تعیین شده است .

مطابق ماده 3 قانون مالیات بر ارزش افزوده: « ارزش افزوده، تفاوت بین ارزش کالاها و خدمات عرضه شده، با ارزش کالاها و خدمات خریداری یا تحصیل شده، در یک دوره معین می‌ باشد.» به عبارتی؛ مالیات بر ارزش افزوده، مالیاتی است که به تفاوت ارزش کالای تولید شده و کالای فروخته شده، تعلق گرفته و توسط مصرف کننده آن کالا، پرداخت می شود.

مهلت ثبت نام اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده کالاهای فروخته شده و خدمات ارائه شده در طول یک فصل، از طریق سامانه مالیات بر ارزش افزوده www.e-vat.ir و با توجه به قانون مالیات بر ارزش افزوده، حداکثر 15 روز پس از پایان آن فصل می باشد.

طبق قانون ، مودیان مالیاتی مکلف هستند ، طی 15 روز پس از پایان هر فصل از سال ، نسبت به تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده ، اقدام نمایند . در غیر این صورت ، مشمول جرایم مالیاتی خواهند شد . مودیان می توانند با مراجعه به سایت سامانه ارزش افزوده ، نسبت به ثبت نام اظهارنامه مالیات بر ارزش افزوده 1401 و نحوه تکمیل ارسال ثبت نام آن به صورت الکترونیکی ، اقدام نمایند .

مالیات بر ارزش افزوده ، نوعی مالیات چند مرحله‌ای است که براساس درصدی از ارزش افزوده ایجاد شده در کالاهای فروخته شده یا خدمات ارائه شده ، در هر مرحله از واردات ، تولید و توزیع آنها اخذ می شود . یعنی ، در هر یک از مراحل مختلف واردات ، تولید یا توزیع کالاها و خدمات ، توسط خریدار ، پرداخت می شود و آن خریدار نیز در حین فروش کالا یا خدمت ، آن را از خریدار بعدی ، دریافت می کند و این زنجیره ، ادامه دارد تا کالا و خدمت ، به دست مصرف کننده نهایی برسد .

اظهارنامه مالیاتی سال 1401

مودیان مالیاتی تا پیش از الکترونیکی شدن خدمات سازمان امور مالیاتی کشور، ملزم بودند تا اظهارنامه های مالیاتی را بر روی فرم های کاغذی و بر اساس جدول ضرایب مالیاتی، تنظیم کرده و به اداره مالیات ارسال می کردند. بنابراین، مودیان مالیاتی، می بایست این فرم ها را از ادارات مالیاتی یا سایت آن، دریافت کرده و پس از پر کردن فرم های مربوطه، آن ها را به شکل حضوری به اداره مالیات خود تحویل می دادند که هم وقت گیر و هم زمانبر بود.

اظهارنامه های الکترونیکی، با راه اندازی سایت سازمان امور مالیاتی کشور www.intamedia.ir، جای اظهارنامه های کاغذی را گرفته و مودیان مالیاتی نیز ملزم گشتند تا از طریق مراجعه به سایت سازمان امور مالیاتی کشور به نشانی tax.gov.ir که از زیر مجموعه های سایت سازمان امور مالیاتی کشور www.intamedia.ir می باشد، برای ثبت نام و ارسال اظهارنامه مالیاتی اقدام نمایند.

نکته ای که در رابطه با ثبت نام و اصلاح اظهارنامه مالیاتی ، باید مورد توجه قرار گیرد، آن است که مودیان مالیاتی که بر اساس قانون، ملزم به ارسال اظهارنامه مالیاتی به اداره مالیات خود بوده، باید در مهلت قانونی تعیین شده، برای این کار اقدام نمایند و در صورت بروز اشکال در تکمیل و ثبت نام، تا 30 روز می توانند برای ویرایش اظهار نامه های مالیاتی، اقدام نمایند.

 مهلت ثبت نام اظهارنامه مالیاتی، در  سال 1401  نیز برای اشخاص حقیقی، 31 خرداد و برای اشخاص حقوقی، 31 تیر ماه بومی باشد. البته، در صورتی که سال مالی اشخاص حقوقی، متفاوت از سال مالی اداره مالیات باشد، آخرین مهلت ثبت نام اظهارنامه مایاتی اشخاص حقوقی، 4 ماه بعد از پایان سال مالی آنها خواهد بود.

مالیات کارتخوان‌ها در اظهارنامه مالیاتی سال 1401 

اظهارنامه مالیاتی سال جاری نسبت به سال‌های گذشته دارای تفاوت‌هایی در اضافه‌بندهای مبلغ، جریمه و تعیین نوع توافقی و معمولی اظهارنامه‌ها می‌باشد. موضوعی که سبب شده بسیاری ناراحت و یا نگران از نحوه اجرای بستن مالیات بر فروش و درآمد خود باشند. در این مطلب سعی شده است تا این سه بند ابتدایی را توضیح دهیم.

در بند اول اظهارنامه مالیاتی 1401 درباره مشاغلی توضیح داده شده است که در سال 1400 حداکثر فروش آنها مبلغ یک میلیارد و 440 میلیون تومان بوده که می‌توانند اظهارنامه توافقی بدهند. اظهارنامه توافقی امسال مانند سنوات گذشته به صورت توافق با اصناف نیست.

یعنی مالیات مشاغل براساس دستگاه‌های کارتخوان (پوز) که متصل به کداقتصادی است، تعیین می‌شود که در اینجا گفته شده اگر مودی مالیاتی تمایل داشت اظهارنامه توافقی و در غیر این صورت اظهارنامه معمولی داده می‌شود. البته مودیانی که فروش آنها از مبلغ 1/440/000/000 تومان بالاتر است نمی‌توانند اظهارنامه معمولی بدهند چرا که در سیستم عدم قبولی برای اظهارنامه توافقی نسبت به این دسته از مودیان مالیاتی تعریف شده است.

در بندهای دیگر درباره شرایط پرداخت مالیات توافقی گفته شده است به این ترتیب که اگر در چهار قسط پرداخت گردد، مشمول جریمه نبوده و چنانچه در زمان‌بندی اقساطی تعریف سامانه اصلاح مالیاتی، پرداخت نگردد، مودیان شامل جریمه می‌شوند.

در بند بعدی، مالیات متمم توضیح داده شده است. یعنی اگر مالیات ابرازی صاحبان مشاغل برای فرار مالیاتی کمتر از سقف تعیین شده یعنی یک میلیارد و 440 میلیون تومان اعلام شده باشد و بعد مشخص شود که درآمد بالای این مبلغ بوده است؛ مابه‌التفاوت مالیات کم شده و مالیات واقعی وصول می‌شود.

بندهای دیگر اظهارنامه مالیاتی 1401 مانند سنوات قبل تعیین شده است.

تفاوت اظهارنامه مالیاتی 1401 

در سال گذشته رقم توافق با اصناف تعیین می‌شده است. به این صورت که براساس مبلغی که مودی مالیاتی پرداخت می‌کرده به اقتضای میزان مالیات خود، درصدی اضافه می‌کرده است.

اما امسال شرایط توافق براساس میزان فروش واقعی توافق انجام شده است. به عبارتی دستگاه‌های کارتخوان متصل به کداقتصادی متصل شده که مودیان می‌توانند نحوه اظهارنامه توافقی و معمولی را بر همین اساس و موارد ذکر شده بالا انتخاب نمایند.

لازم به ذکر است؛ برای کسانی که هنوز دستگاه‌های کارتخوان آنها به کد اقتصادی متصل نشده، تا این لحظه نظر و یا بخشنامه‌ای ارائه داده نشده است. اما این گونه به نظر می‌رسد که چنانچه مودیان مالیاتی فوق‌الذکر اگر اظهارنامه معمولی ارائه بدهند و بعدا مبالغ اصلی فروش و درآمد آنها مشخص شود، کتمان درآمد و عدم تسلیم اظهارنامه برایشان ثبت و مالیات‌های سنگین و جریمه در انتظار این دسته از مودیان خواهد بود.

اظهارنامه معمولی براساس رسیدگی بازرسین مالیات و اسناد و مدارک، تراکنش‌هایی خواهد بود که توسط صاحبان مشاغل ارائه می‌شود. در این صورت مالیات تعلق گرفته، قطعا نسبت به مالیات توافقی بالاتر خواهد بود، چون هم تراکنش بوده و هم به صورت نقدی و غیرشفاف کار انجام شده پس در این صورت تمام موارد برآورد می‌شود.

چرا صاحبان برخی مشاغل نگران و ناراحت هستند؟

اظهارنامه مالیاتی 1401، به دلیل اتصال کارتخوان ها و اظهارنامه های معمولی و توافقی نگرانی‌ها و حتی ناراحتی‌هایی را در پی داشته و بسیاری از مودیان صاحب مشاغل از این موضوع اظهار ناخرسندی و نگرانی می‌کنند.

بسیاری از صاحبان مشاغل کوچک ولی با درآمد بالا و سود کم مانند: آرایشگاه‌ها و یا خواربارفروش‌ و سوپرمارکتی‌ها اعلام می‌کنند که امکان مالیات بالا در این نحوه تعریف مالیات برای آنها وجود دارد. چرا که این گونه مشاغل ممکن است درآمد بالا داشته باشند اما سود بالایی ندارند.

برخی نیز امکان تراکنش بالا بدون خرید و فروش و صرفا کارت کشیدن و یا کارت به کارت از طریق دستگاه‌های پوز یا همان کارتخوان را دلیلی می‌دانند که در مالیات 1401 تعریفی برای آنها قرار داده نشده است. در حال حاضر صاحبان مشاغل در این گونه مواقع اظهارنامه توافقی ارائه نمی‌دهند و اظهارنامه معمولی با توضیحات و مدارک ارائه می‌دهند که این خود جای بررسی دارد و زمان‌بر است.

اظهارنامه معمولی توسط اداره مالیات و براساس ضریب‌های هر شغل که اصطلاحا اینتاکد گفته می‌شود، تعیین می‌گردد. 

هدف از اظهارنامه مالیاتی 1401 و تعاریف جدید، جلوگیری از فرار مالیاتی و شفاف بودن در این مبحث است که ضروری است نهاد مسئول و متولی این امر نسبت به اصلاح قانون مالیاتی حساسیت و برآورد بهتری از تمامی جوانب امر از خود نشان دهد.

کارتخوان‌ها در اظهارنامه مالیاتی ۱۴۰۱ شامل مالیات می‌شوند؟